Zabiegi stomatologiczne u kobiet w ciąży
Ciąża to szczególny czas w życiu każdej kobiety, a zdrowie matki jest bezpośrednio związane ze zdrowiem rozwijającego się dziecka.
W ciągu tych wyjątkowych 9 miesięcy organizm przechodzi wielką metamorfozę i w związku z tym wymaga szczególnego traktowania. Wiele kobiet obawia się w tym czasie leków, dba o dietę, samopoczucie i odporność. Nie wszystko da się jednak przewidzieć. Co robić, gdy oczekując na dziecko dopadną nas dolegliwości bólowe? Czy można wtedy rozpocząć leczenie zębów? Czy znieczulenie stomatologiczne w ciąży jest dozwolone?
Regularne wizyty stomatologiczne
Jednym zaleceń dla kobiet myślących o macierzyństwie jest wykonanie szczegółowego przeglądu stomatologicznego. W trakcie oczekiwania na dziecko bardzo ważne jest zdrowie jamy ustnej i pamięć o regularnych wizytach kontrolnych u stomatologa.
Dbanie o jamę ustną i zdrowe zęby, zapewnia przyszłej mamie i jej dziecku bezpieczeństwo, ponieważ stan zapalny może być już nie tylko zagrożeniem dla niej.
Jak wygląda leczenie zębów w ciąży?
Choroby zębów w czasie ciąży mogą w dużym stopniu wpłynąć na zdrowie mamy i jej maluszka. Wizyty kontrolne stanu zdrowia jamy ustnej powinny być regularne i w razie potrzeby, należy podjąć odpowiednie leczenie stomatologiczne. Często leczenie zębów w ciąży jest koniecznością, a nie wyborem.
Stan zapalny zęba w poważnych przypadkach może stać się przyczyną niechcianych komplikacji ciążowych, dlatego nie warto odkładać leczenia zębów na ostatnią chwilę i szybciej odwiedzić gabinet stomatologiczny.
Najwięcej wątpliwości wzbudzają zazwyczaj konkretne zabiegi. Wiele kobiet pyta o to, czy w ciąży można leczyć zęby kanałowo, usuwać lub stosować znieczulenie.
Leczenie próchnicy
Jest w stu procentach bezpieczne i dozwolone w każdym okresie ciąży. Nieleczona, może zainfekować więcej zębów w jamie ustnej, spowodować ból zęba a nawet doprowadzić do stanu zapalnego dziąseł, co może okazać się niebezpieczne zarówno dla mamy jak i płodu.
Leczenie kanałowe w ciąży
Pierwszy trymestr ciąży to okres szczególnie wrażliwy, dlatego zaleca się, aby zaplanować poważniejsze zabiegi na drugi trymestr lub trzeci. Jeśli w trakcie leczenia kanałowego konieczne jest znieczulenie zęba, najlepszym wyborem będzie artykaina.
Niestety zdarza się, że odwlekane leczenie endodontyczne może wywołać poważny stan zapalny i ból zęba i dziąseł, który będzie negatywnie wpływał na kondycję całego organizmu kobiety. W tak ryzykownej sytuacji ciężarna musi rozpocząć leczenie kanałowe najszybciej jak to możliwe.
Prześwietlenie zęba
Nowoczesne aparaty rentgenowskie emitują bardzo niską dawkę promieniowania, dodatkowo pacjentka ochraniania jest specjalnym ołowianym fartuchem. Jednak wykonywanie zdjęć u kobiet ciężarnych nadal budzi wiele kontrowersji, dlatego aby tego uniknąć, zaleca się przeprowadzenie zabiegu z pomocą specjalistycznego sprzętu-mikroskopu oraz nowoczesnych endometrów do pomiaru długości kanałów, dostępnych w profesjonalnych gabinetach dentystycznych.
Usuwanie zębów w ciąży
Zaleca się aby ekstrakcje zębów wykonywać pod koniec ciąży, w trzecim trymestrze ciąży lub jeśli to konieczne przynajmniej w drugim. Jeśli sytuacja jest nagła i ma ochronić przyszłą mamę przed dalszym rozprzestrzenianiem się stanu zapalnego to oczywiście czekanie nie ma sensu.W przypadku ekstrakcji, zawsze konieczne jest znieczulenie zęba.
Usuwanie zatrzymanych ósemek
Czasami, po usuwaniu trudnych anatomicznie ósemek, wymagana jest antybiotykoterapia i stosowanie leków przeciwbólowych, więc z tego rodzaju zabiegami w jamie ustnej lepiej poczekać do czasu po porodzie.
Znieczulenie dentystyczne w ciąży
Stosowanie środków znieczulenia miejscowego podczas leczenia stomatologicznego u kobiet w ciąży jest bezpieczne. Należy pamiętać, aby zawsze przyszła mama poinformowała lekarza w gabinecie stomatologicznym o ciąży, dobrany zostanie wtedy odpowiedni środek znieczulający. Ból zęba, leczenie zęba endodontyczne lub ekstrakcja, wiąże się zwykle z koniecznością jego podania.Jeśli na przyszłej mamie ciąży leczenie próchnicy od dawna, a obawia się ona przyjąć znieczulenie, planowe zabiegi z użyciem środka znieczulającego można odroczyć do drugiego trymestru.
Jeżeli chodzi o przyszłe mamy, istnieją znieczulenia stomatologiczne specjalnie dedykowane dla tej grupy na okres ciąży.
Warto zaznaczyć, że najlepszym momentem na leczenie w znieczuleniu jest drugi trymestr. W pozostałych występują względne przeciwwskazania.W pierwszym trymestrze ma miejsce organogeneza i wtedy płód nie powinien być narażony na działanie substancji chemicznych, a w zaawansowanym trzecim adrenalina oraz stres mogą wywołać przedwczesne skurcze porodowe.
Najbardziej polecanym lekiem u kobiet w ciąży jest artykaina o najmniejszym zarejestrowanym w danym kraju stężeniu adrenaliny. (W Polsce jest to 1: 200000)
W odniesieniu do kobiet w ciąży w licznych badaniach brano pod uwagę dwa parametry znieczuleń stomatologicznych. Pierwszy to filtracja, czyli jaki procent cząsteczek leku jest w stanie przedostać się z krwiobiegu matki przez barierę łożyskową do krwi dziecka. Najwyższy stopień filtracji (najmniej cząsteczek jest w stanie przeniknąć do płodu) mają dwa leki: artykaina i bupiwakaina, jednak ta druga cechuje się dość wysoką toksycznością.
Drugi parametr istotny przy znieczulaniu kobiet w ciąży to procent wiązania z białkami osocza. Im wyższy współczynnik wiązania z białkami osocza, tym bezpieczniejszy lek. Cząsteczki leku, które dostają się do krwiobiegu pacjenta nie są aktywne, jeśli są związane z proteinami osocza. Reasumując, im wyższy współczynnik, tym lepiej. Najwyższy wskaźnik wiązania ma artykaina (94%), a pozostałe leki znieczulające około 78–80%.
Skaling i piaskowanie zębów w trakcie ciąży
Wiele kobiet spodziewających się dziecka obawia się wykonywania w gabinecie stomatologicznym zabiegu jakim jest usuwanie kamienia nazębnego ultradźwiękowo (tzw skaling) oraz osadu, czyli piaskowania zębów.Są to zabiegi bezpieczne.
Stan zapalny i pojawiające się krwawienie dziąseł , związane z gromadzeniem się kamienia i płytki nazębnej , może nieść ze sobą niekorzystne konsekwencje dla zdrowia dziecka i przebiegu ciąży, włączając w to ryzyko porodu przedwczesnego.
Wybielanie zębów w ciąży
Jednym z zabiegów stomatologicznych który nie powinien być wykonywany w ciąży jest wybielanie zębów.
Lekarze ginekolodzy i stomatolodzy są jednogłośni, że jest to bezwzględnie zakazane.
Substancje stosowane do wybielania zębów, w warunkach domowych czy u pacjentek odwiedzających gabinet stomatologiczny to środki chemiczne.
Większość z nich zawiera nadtlenek wodoru lub nadtlenek karbamidu, które w procesie rozkładu, podczas procesu wybielania uwalniają tlen. Badania dowodzą, że to właśnie utlenianie może wpływać na uszkadzanie DNA komórek organizmu.Pomimo że preparat wybielający jest w bezpośrednim kontakcie tylko ze szkliwem zębów, poprzez ślinę z jamy ustnej może przedostawać się dalej, do układu pokarmowego ciężarnej i układu krwionośnego płodu.
